Κοινωνικο-οικονομική ανάπτυξη και εκπαίδευση

Διδάσκων : Νικόλαος Μυλωνίδης

Καθηγητής

Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

Το περιβάλλον, η ευημερία των ατόμων, η απασχόληση συγκροτούν το μοντέλο ανάπτυξης μιας χώρας. Αναφερόμαστε σε φτωχές και πλούσιες χώρες, στο σεβασμό του φυσικού περιβάλλοντος, στην κλιματική αλλαγή αλλά δεν εστιάζουμε στο μοντέλο ανάπτυξης. Το μοντέλο ανάπτυξης δεν αποτυπώνεται μόνο με οικονομικούς δείκτες όπως είναι το ΑΕΠ, αλλά και με κοινωνικο-οικονομικούς δείκτες όπως το ποσοστό της φτώχειας, το ποσοστό των ανισοτήτων, το ποσοστό πρόσβασης σε ικανοποιητικές συνθήκες υγιεινής κλπ. Το μοντέλο ανάπτυξης μιας χώρας δεν είναι κάτι δεδομένο, αλλά εξαρτάται από πολλούς παράγοντες και τη μεταξύ τους αλληλεπίδραση.

Ο σκοπός του μαθήματος είναι να διερευνήσει το ρόλο της εκπαίδευσης στην κοινωνικο-οικονομική ανάπτυξη των χωρών. Η εκπαίδευση είναι ένα από τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα και ένας βασικός αναπτυξιακός στόχος. Όμως, η εκπαίδευση συμβάλλει στην υλοποίηση άλλων επιπρόσθετων σημαντικών αναπτυξιακών στόχων, όπως είναι η προώθηση της οικονομικής μεγέθυνσης, ο εκσυγχρονισμός των στάσεων και των νοοτροπιών στην κοινωνία, η αύξηση του προσδόκιμου ζωής και η βελτίωση της υγείας, η πολιτική κοινωνικοποίηση, η προώθηση του αισθήματος της κοινωνικής ευθύνης, η μείωση της κοινωνικής ανισότητας και της ανισότητας των φύλων, η αύξηση της κοινωνικής κινητικότητας, η προσωπική ανάπτυξη και χειραφέτηση.

Οι ενότητες που θα αναλυθούν στο πλαίσιο αυτού του μαθήματος είναι:

1. Βασικές αρχές και έννοιες της οικονομικής ανάπτυξης (κατάσταση της ανάπτυξης, τρόποι μέτρησης της ανάπτυξης και δείκτες ανάπτυξης).
2. Ανάπτυξη και ανθρώπινη ευημερία (φτώχεια, ευπάθεια, ανισότητα και αδικία).
3. Πως μπορούμε να εξηγήσουμε την ανάπτυξη (κλασικές θεωρίες οικονομικής ανάπτυξης και σύγχρονα υποδείγματα ανάπτυξης και υποανάπτυξης).
4. Ανθρώπινο κεφάλαιο, τεχνολογία και ανάπτυξη (πως η εκπαίδευση, η τεχνολογία και η υγεία επηρεάζουν την ανάπτυξη).
5. Η σχέση πληθυσμού και εκπαίδευσης και κοινωνικο-οικονομική ανάπτυξη.
6. Εκπαίδευση, μετακινήσεις πληθυσμών (μετανάστευση) και ανάπτυξη.
7. Θεωρίες συνεισφοράς της εκπαίδευσης στην οικονομική ανάπτυξη και δείκτες εκπαιδευτικής ανάπτυξης.
8. Εκπαιδευτικές επιδόσεις στις ανεπτυγμένες και αναπτυσσόμενες χώρες.
9. Προβλήματα και προκλήσεις της σύγχρονης εκπαιδευτικής πολιτικής.

• Ο ρόλος της τριτοβάθμιας παιδείας στην οικονομία της γνώσης.

Βιβλιογραφία

1. Todaro, M. P. and Smith, S.C., 2022, Οικονομική Ανάπτυξη, εκδόσεις ΤΖΙΟΛΑ.
2. Taylor, J. E. And Lybbert, T. J., 2016, Οικονομικά της Ανάπτυξης, εκδόσεις ΚΡΙΤΙΚΗ.
3. Gillis, M., Perkins, D.H., Roemer, M., Snodgrass, D.R., 2011, Οικονομική της Ανάπτυξης, εκδόσεις ΤΥΠΩΘΗΤΩ – ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΑΡΔΑΝΟΣ.
4. Szirmai, A., 2015, Socio-economic development, 2015, Cambridge University Press.